Η Αμνισός απέχει 10 χιλιόμετρα από τη Βίλλα Αγριελιά
Η Αμνισός ήταν επίνειο της Κνωσού και υπήρχε ναυπηγείο του Μίνωα στις εκβολές του Καρτερού. Τα ερείπια της αρχαίας Αμνισού, περιβάλλουν το μικρό λόφο Παλιόχωρα. Τα ερείπια στον λόφο ανήκουν στο ενετικό χωριό του 16ου αι., Μεσοβούνι.
Στην Αμνισό αποβιβάστηκε ο Θησέας όταν ήλθε να σκοτώσει το μινώταυρο. Από εδώ ξεκίνησε ο Ιδομενέας, εγγονός του Μίνωα, με 80 πλοία, για να βοηθήσει τον Αγαμέμνονα στην εκστρατεία του κατά της Τροίας. Και εδώ στάθηκε ο Οδυσσέας κατά την περιπλάνησή του, όταν γύριζε στην Ιθάκη.
Οι ανασκαφές έφεραν στο φως μινωική έπαυλη της Μεσομινωικής (ΙΙΙ) περιόδου με θαυμάσιες τοιχογραφίες, όπως τις περίφημες "τοιχογραφίες των κρίνων" που τώρα βρίσκονται στο Μουσείο Ηρακλείου.
Το 846 μ.Χ. αποβιβάστηκε στην Αμνισό ο βυζαντινός στρατηγός Καρτερός και πολέμησε τους Σαρακηνούς, από τον οποίο πήρε αργότερα το όνομα της ολόκληρη η περιοχή. Από την κορυφή του λόφου, έχουμε μια θαυμάσια άποψη της μεγάλης αμμουδιάς με τα λευκά κύματα του Κρητικού πελάγου, ενώ στο βάθος αγναντεύουμε το νησί Δία.
Στην πλαγιά του λόφου, πάνω από το δρόμο, βρίσκεται το περίφημο Σπήλαιο Ειλειθυίας ή νεραϊδόσπηλιος. Το σπήλαιο είναι ένα από τα αρχαιότερα κέντρα λατρείας, αφιερωμένο στη θεά προστάτιδα των τοκετών και κόρη της Ήρας, Ειλειθυία (από το ρήμα ελεύθω = έρχομαι, φέρω, μετοχή εληλυθία = η ερχόμενη προς βοήθεια).
Η λατρεία της θεάς ήταν έργο των γυναικών. Πριν από την κρίσιμη ώρα του τοκετού, αλλά και μετά τη γέννηση του παιδιού, της αφιέρωναν εσθήτες και πέπλους, και στεφάνωναν το άγαλμά της με δίκταμο (φυτό που σχετιζόταν με την μαίευση) Το σπήλαιο είναι όμορφο με σταλακτιτικό διάκοσμο, κολόνες και λιμνούλες. Στο κέντρο περίπου του σπηλαίου, υπάρχει ορθογώνιος βωμός γύρω από δύο κυλινδρικούς σταλαγμίτες που μοιάζουν με τις μορφές ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Ανάμεσά τους βρέθηκαν τόσα πολλά φυλαχτά, που πολλοί υποστηρίζουν πως θα πρέπει αυτά να παράγονταν μέσα στο σπήλαιο.
https://agrieliavilla.gr/el/drastiriotites/58-amnissos-el.html#sigProId0523798382